'Wij willen het volgende geslacht de roemrijke daden des HEREN vertellen' (Ps. 78)

Numeri 33; Psalm 78:1-39; Jesaja 25; 1 Johannes 3

De paar openingsverzen van Psalm 78 wekken initieel een beetje verwondering. Asaf nodigt zijn lezers uit (en als dit wordt gezongen, zijn toehoorders) om naar zijn onderwijs te horen, om te luisteren naar de woorden van zijn mond (78:1).

Dan kondigt hij aan: ‘ik wil mijn mond tot een spreuk opendoen, ik wil aloude verborgenheden verkondigen’ (78:2). De spanning wordt opgebouwd; het klinkt alsof we brandnieuwe dingen zullen horen die verborgen waren tot Asaf op het toneel verscheen.

Dan beschrijft hij die ‘aloude verborgenheden’: het zijn zaken die ‘wij gehoord hebben en weten, en onze vaderen ons hebben verteld’ (78:3). Steekt hij dus nu van wal met een bepaalde nieuwe openbaring, voorheen verborgen, of verhaalt hij gewoon het gemeenschappelijke erfgoed van de Israëlieten?

En waarom voegt hij op dit punt toe dat minstens een deel van zijn plan eruit bestaat om deze dingen te onthullen voor de nieuwe generatie die op komst is (78:4)?

Drie opmerkingen:

Ten eerste heeft het woord dat wordt weergegeven als ‘verborgenheden’ [Eng.: parables] een brede waaier aan betekenissen. Het kan verwijzen naar verhalende gelijkenissen, wijze gezegden, aforismen (of spreuken), en diverse andere vormen. Hier lijkt Asaf niets meer te bedoelen dan dat hij zal zeggen wat hij te zeggen heeft in de poëtische structuren en wijze gelijkenissen die deze psalm kenmerken.

Ten tweede is de inhoud van deze psalm zowel oud – ‘Hetgeen wij gehoord hebben en weten, en onze vaderen ons hebben verteld’ – als nieuw, ‘verborgenheden’. Deze psalm maakt deel uit van een groep ‘historische psalmen’, d.w.z. psalmen die terugblikken naar sommige van de ervaringen van Gods volk met hun God.

In grote lijnen ligt zijn belangrijkste focus op de uittocht en de gebeurtenissen die ermee gepaard gingen, inclusief de plagen, de doortocht door de Rode Zee, de voorziening van het manna, enzovoort. De psalm brengt ons tot bij het koningschap van David (hetgeen overigens toont dat Asaf zelf leefde in Davids tijd of daarna).

Toch is deze psalm niet louter een verslag van de naakte feiten uit die geschiedenis. Het recital is uitgewerkt om bepaalde lessen te trekken uit die geschiedenis, lessen die we zouden kunnen missen mocht onze aandacht er niet op worden gevestigd. Deze lessen bevatten de trieste patronen van opstand, Gods groeiende maar ingehouden toorn, en Gods genade wanneer Hij hen elke keer weer verlost, en nog meer. Deze lessen zijn ‘verborgen’ in de naakte tekst, maar ze zijn er wel en Asaf onthult ze.

Ten derde begrijpt Asaf (1) dat diepgaande kennis van de Schrift en van Gods wegen meer betekent dan het kennen van feiten, maar ook dat je de ontvouwende patronen verstaat om te zien wat God aan het doen is; (2) dat Gods verbondsvolk op elk ogenblik maar één generatie verwijderd is van de ondergang, dus is het van vitaal belang om dit groeiende inzicht door te geven aan de volgende generatie.


Eigen vertaling van de overdenking bij 24 mei uit 'For the Love of God - Volume 1'. Dit is een dagboek door D.A. Carson, uitgegeven in 1998 door Crossway Books. Volumes van het dagboek kunnen in het Engels online gevolgd worden via de blog For the Love of God (The Gospel Coalition). For the Love of God volume I is beschikbaar in pdf-formaat voor gratis download via deze link naar For the Love of God Volume I. Met toestemming overgenomen van Crossway, de uitgeverstak van Good News Publishers, Wheaton, IL 60187, www.crossway.org Rechten Nederlandse vertaling: Jan Leplae – Niets van deze vertaling mag overgenomen worden zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming.