'Wie antwoord geeft, voordat hij hoort, die is het tot dwaasheid en smaad' (Spr. 18)

Leviticus 2-3; Johannes 21; Spreuken 18; Kolossenzen 1

Een aantal van de spreuken in dit boek gaan over de kwestie twist. Sommige hebben te maken met twisten op het gerechtelijke vlak – bijv. ‘Het is verkeerd de goddeloze voor te trekken, en de rechtvaardige in het gericht weg te duwen’ (18:5). Of ook ‘In het rechtsgeding heeft de eerste (spreker) gelijk, maar dan komt de ander en rekent hem na’ (18:17) – een spreuk die wijdere toepassing vindt dan de rechtszaal.

Dit gerechtelijke element wekt nauwelijks verbazing, aangezien Salomo zelf het hoogste gerechtshof was in zijn koninkrijk. Maar veel van deze spreuken over twisten hebben weinig te maken met het gerechtelijke systeem (hoewel zelfs de meest private disputen kunnen leiden tot een rechtszaak – en het kan goed zijn dat Salomo’s bespiegelingen over zelfs private twisten gestimuleerd werden door sommige van de dingen die hij voor de rechtbank zag gebracht worden).

Er zijn hier twee dergelijke spreuken: Spreuken 18:13, 18.

(1) ‘Wie antwoord geeft, voordat hij hoort, die is het tot dwaasheid en smaad’ (18:13). Dit nodigt natuurlijk uit tot wijdere toepassing. We denken aan die ergerlijke, agressieve gesprekspartners die je zelden een zin of gedachte laten afmaken voor ze er hun eigen visie hebben tussen gegooid. Hoeveel erger is de situatie wanneer geen van beide zijden in een dispuut werkelijk luistert naar de andere zijde.

In zeldzame gevallen is er natuurlijk letterlijk niets dat ten gunste kan gezegd worden van een specifieke zijde. Maar bijna altijd schiet er ten minste iets over dat gezegd kan worden voor een strijdige positie, zelfs als ze globaal gezien niet zo verdedigbaar is.

Maar hoe kun je ontdekken als je niet werkelijk luistert?

Hoe kun je hopen de andere partij te overtuigen van wat je zegt, als je die partij niet de genade schenkt beleefd te luisteren? In de meeste disputen zullen de spanningen afnemen als een van de partijen het initiatief neemt het volume te verminderen, het tempo te laten zakken, de retoriek wat te laten afkoelen, en nederig poogt te luisteren en ontdekken wat de andere zijde precies zegt.

(2) ‘Het lot doet twistingen ophouden en scheidt sterke mannen van elkander’ (18:18). ‘Het lot werpen’ kan verwijzen naar de priesterlijke functie van beroep doen op Urim en Tumim voor leiding (bijv. Ex. 28:30). Maar ik vermoed van niet. Sommige disputen worden zodanig boosaardig of zodanig complex dat de eenvoudigste manier van ze op te lossen bestaat uit het opgooien van een munt – in het geval natuurlijk, dat beide partijen ermee instemmen dat ze zich aan de uitkomst zullen houden.

Sommige disputen kunnen en mogen niet op die manier opgelost worden. Maar waar beide partijen ten diepste erkennen dat hun twist gaat over zes of een half dozijn, kan dit de eenvoudigste manier zijn om vooruit te gaan.

Het wordt onontkoombaar duidelijk dat uit de Bijbel een diepe toewijding spreekt aan de waarheid, aan integriteit in luisteren en spreken, en zowel aan vrede als aan gerechtigheid.


Eigen vertaling van de overdenking bij 31 maart uit 'For the Love of God - Volume 2'. Dit is een dagboek door D.A. Carson, uitgegeven in 1999 door Crossway Books. Volumes van het dagboek kunnen in het Engels online gevolgd worden via de blog For the Love of God (The Gospel Coalition). For the Love of God volume II is beschikbaar in pdf-formaat voor gratis download via deze link naar For the Love of God Volume II. Met toestemming overgenomen van Crossway, de uitgeverstak van Good News Publishers, Wheaton, IL 60187, www.crossway.org Rechten Nederlandse vertaling: Jan Leplae – Niets van deze vertaling mag overgenomen worden zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming.