Leviticus 1; Johannes 20; Spreuken 17; Filippenzen 4
Nog vier andere soorten Spreuken duiken op in Spreuken 17:
(1) Diverse Spreuken bieden een evaluatieve vergelijking die wordt ingeleid door het woord ‘beter’. ‘Beter een droge bete en rust daarbij, dan een huis vol vleesspijzen, waarover men twist’ (17:1). ‘Beter dat je een berin ontmoet die beroofd is van haar jongen dan een dwaas met al zijn dwaasheid’ (17:12, HSV).
De eerste van de twee biedt een waardeoordeel dat moet gezien en gekoesterd worden; de tweede maakt een belangrijke beoordeling van de ‘dwaas’, met een ingesloten waarschuwing om dergelijk gezelschap te vermijden. Er zijn veel van deze ‘beter’-spreuken in andere hoofdstukken – bijv. ‘Beter in eenvoud leven met de armen dan de buit verdelen met hoogmoedigen (16:19, HSV); ‘Beter te wonen op een hoek van het dak dan met een twistzieke vrouw in een gemeenschappelijke woning’ (21:9).
(2) Een aantal spreuken nemen de vorm aan van retorische vragen. ‘Welk nut heeft geld in de hand van een dwaas? Dom als hij is, kan hij toch geen wijsheid kopen.’ (17:16, HSV). Deze spreuk is heel mooi. Ze suggereert dat geld gebruiken op manieren die je niet ‘wijs’ maken zodanig onrendabel is dat je beter af zou zijn zonder geld.
(3) Sommige spreuken lijken heel eenvoudig, maar bevatten een onverwacht element dat de lezer aanzet om na te denken over het gezegde. ‘Een booswicht schenkt aandacht aan een bedrieglijke lip; valsheid leent het oor aan de verderfelijke tong’ (17:4).
Je had kunnen verwachten: ‘Een booswicht spreekt met bedrieglijke lippen; een valsaard spreekt met verderfelijke tong’. Dat zou ook waar zijn, maar betrekkelijk prozaïsch. De bedrieglijke lippen en de verderfelijke tong in 17:4 zijn ongetwijfeld slecht, maar de schrijver staat niet stil om het punt te beargumenteren.
Hij focust eerder op het karakter van degene die luistert naar valse lippen, op hen die aandacht schenken aan de verderfelijke tong. Misschien is de ergste straf voor leugenaars niet dat ze niet geloofd worden, maar dat ze waarheid verwerpen en leugen verkiezen – zowel hun leugens als die van anderen.
En wat zegt deze spreuk over een cultuur die sappige smerigheid liefheeft, of geruststellende halve waarheden, of ondeugdelijk, zinloos geweld? Wie koopt porno waar het kasticket ‘kranten’ aangeeft? Dergelijke organisaties kunnen geen zaken blijven doen als er geen markt voor is. Hoe kunnen roddels in plaatselijke gemeentes blijven bestaan als ze geen luisterbereide oren vinden – valse oren, volgens deze spreuk?
(4) Een verrassend groot aantal spreuken vertelt ons uitdrukkelijk wat de Heer doet. Vaak wordt ons verteld wat de Heer liefheeft of haat, om ons te helpen onze eigen waarden te vormen; maar soms is het iets anders, zoals, ‘de toetser der harten is de HERE’ (17:3); ‘Wie een goddeloze vrijspreekt en wie een rechtvaardige veroordeelt, deze beiden zijn de HERE een gruwel’ (17:15). Voor andere voorbeelden, lees 15:8, 9, 25, 26, 29 en 16:4.
Eigen vertaling van de overdenking bij 30 maart uit 'For the Love of God - Volume 2'. Dit is een dagboek door D.A. Carson, uitgegeven in 1999 door Crossway Books. Volumes van het dagboek kunnen in het Engels online gevolgd worden via de blog For the Love of God (The Gospel Coalition). For the Love of God volume II is beschikbaar in pdf-formaat voor gratis download via deze link naar For the Love of God Volume II. Met toestemming overgenomen van Crossway, de uitgeverstak van Good News Publishers, Wheaton, IL 60187, www.crossway.org Rechten Nederlandse vertaling: Jan Leplae – Niets van deze vertaling mag overgenomen worden zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten