'Behoed uw hart boven al wat te bewaren is' (Spr. 4)

Exodus 28; Johannes 7; Spreuken 4; Galaten 3

‘Behoed uw hart boven al wat te bewaren is, want daaruit zijn de oorsprongen des levens’ (Spreuken 4:23).

(1) In de symboliek van het hedendaagse Westen is het hart de zetel van de emoties: bijv. ‘Ik heb je lief met mijn hele hart’. Maar in de symbolenwereld van de Schrift is het hart de zetel van de hele persoon. Het ligt dichter bij wat we bedoelen met ‘verstand’, hoewel dit zowel in het Engels als het Nederlands misschien een beetje te strikt cerebraal is.

(2) Zo betekent ‘behoed uw hart’ meer dan ‘wees voorzichtig met wat of wie je liefhebt’ – hoewel het niet gauw minder dan dit kan betekenen. Het betekent iets als ‘Wees voorzichtig met wat je koestert; wees voorzichtig waar je je genegenheid aan schenkt en je gedachten op zet’.

(3) Want uit het ‘hart’, gebruikt in die betekenis, ‘zijn de oorsprongen van je leven’. Het stuurt de rest van het leven. Waar je je verstand en emoties op richt bepaalt waar je gaat en wat je doet. Het kan gemakkelijk je hele leven vervuilen.

Het beeld is misschien des te duidelijker in dit deel van Spreuken omdat de volgende verzen andere lichaamsdelen vermelden: ‘Doe weg van u de valsheid van mond en houd ver van u de verkeerdheid der lippen. Laten uw ogen voorwaarts blikken … Laat uw voet een effen pad inslaan’ (4:24-26, cursief toegevoegd). Maar boven alles, behoed je hart, ‘want daaruit zijn de oorsprongen des levens’. Het is de bron van alles op een manier die niet kan opgaan voor, bijvoorbeeld, de voeten.

Jezus pikt vrijwel dezelfde beelden op. ‘Adderengebroed’, zegt hij tegen een groep, ‘hoe kunt gij, die slecht zijt, iets goeds zeggen? Want uit de overvloed des harten spreekt de mond. Een goed mens brengt uit zijn goede schat goede dingen voort, en een slecht mens uit zijn boze schat boze dingen’ (Mat. 12:34-35, cursief toegevoegd). Dus behoed je hart.

(4) Maak deze taak prioritair: ‘behoed uw hart, boven al wat te bewaren is’. Je kunt verstaan waarom. Indien het hart niets anders is dan het centrum van je volledige persoonlijkheid, dan is dat wat bewaard moet worden.

Indien je geloof louter uiterlijk is, terwijl je ‘hart’ een kolkende massa van eigenbelang is, wat heb je dan aan het geloof? Indien je hart vurig streeft naar randzaken (niet noodzakelijk wellustige dingen), dan zul je je vanuit een christelijk gezichtspunt snel in beslag laten nemen door het louter onbelangrijke.

Als je ervan droomt een bepaald iets te bezitten, als je ernaar snakt een bepaald salaris of een bepaalde reputatie te hebben, dan vormt dat je leven. Maar als je het, boven al het andere, als je plicht ziet om je hart te bewaren, dan zal die vastberadenheid zich weer vertalen in keuzes van wat je leest, hoe je bidt, waarover je nadenkt. Het zal je aanzetten tot zelfonderzoek en belijdenis, berouw, en geloof, en zal de rest van je leven veranderen.


Eigen vertaling van de overdenking bij 17 maart uit 'For the Love of God - Volume 2'. Dit is een dagboek door D.A. Carson, uitgegeven in 1999 door Crossway Books. Volumes van het dagboek kunnen in het Engels online gevolgd worden via de blog For the Love of God (The Gospel Coalition). For the Love of God volume II is beschikbaar in pdf-formaat voor gratis download via deze link naar For the Love of God Volume II. Met toestemming overgenomen van Crossway, de uitgeverstak van Good News Publishers, Wheaton, IL 60187, www.crossway.org Rechten Nederlandse vertaling: Jan Leplae – Niets van deze vertaling mag overgenomen worden zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming.