'Met pijn ziet de HEER de dood van zijn getrouwen' (Ps. 116)

Deuteronomium 25, Psalm 116, Jesaja 52, Openbaring 22

Soms dwingen vertaalproblemen de Bijbelvertalers om voetnoten toe te voegen die alternatieve mogelijkheden bieden. Soms wordt geen alternatief meegegeven en gaat iets belangrijks verloren. Een voorbeeld van elk vind je in Psalm 116, en ze verdienen allebei dat we ze goed overdenken.

(1) De HSV vermeldt: 'Ik heb geloofd, daarom spreek ik. Ik ben zeer verdrukt geweest. Ik zei, in mijn haast: Alle mensen zijn leugenaars’ (116:10-11, cursief toegevoegd). De NBG-vertaling geeft de eerste zin als volgt weer: ‘Ik heb geloofd, zelfs toen ik sprak: Ik ben zeer verdrukt …’. De tweede is perfect mogelijk vanuit het Hebreeuws en de meeste moderne vertalingen hebben die ook gevolgd. Paulus citeert uit de oude Griekse vertaling van het Hebreeuws, meestal de Septuaginta genoemd (of LXX), die de betekenis vasthoudt die je vindt in de HSV voor Psalm 116:10-11 (Zie 2Kor. 4:13).

Maar in dit geval staat er verrassend weinig op het spel. Misschien dat de weergave van de HSV net ietsjes sterker is: de reden dat de psalmist zegt dat hij zeer verdrukt was, was dat hij geloofde (‘ik heb geloofd, daarom spreek ik’). Met andere woorden: het was niets anders dan zijn geloof in God – en de volledige relatie met God die zulk geloof veronderstelt – die hem in staat stelde te zien dat wanneer hij met vreselijk lijden te maken kreeg, dit niets anders was dan de verdrukking die hem van Godswege was toegemeten. Maar wat belangrijker is, zowel de NBG als de HSV leren ons een les die vaak wordt geïllustreerd in de Psalmen, en meer in het bijzonder nog in Job: wanneer iemand zich ‘zeer verdrukt’ voelt (116:10) of volledig gedesillusioneerd is (116:11), en dit ook zegt, dan volgt daaruit niet dat hij of zij het geloof vaarwel heeft gezegd. Eerder zijn de onbewaakte uitingen van pijn, die tot God worden opgezonden, een bewijs van zowel leven als geloof.

(2) Het ‘Kostbaar is in de ogen des HEREN de dood van zijn gunstgenoten’ (116:15) uit de NBG wordt vaak aangehaald op begrafenissen, en ongetwijfeld drukt het een belangrijke waarheid uit. Maar er zijn goede redenen om te denken dat het woord dat als ‘kostbaar’ wordt weergegeven, zou moeten worden weergegeven als ‘met pijn’ of iets van die strekking: zie ook de NBV-vertaling ‘Met pijn ziet de HEER de dood van zijn getrouwen’. De redding van de psalmist van de banden van de dood (116:3-8) maken die weergave meer waarschijnlijk. Zeker Jezus erkent hoe pijnlijk de dood van een mens is (Matt. 10:29-31).

Als dit het geval is, is het van vitaal belang om te zien dat hoewel God in zijn soevereiniteit regeert over alles, zelfs elke dood, dat deze regering van Hem niet een soort koud stukje rekenwerk is. Hij weet beter dan wij hoe verschrikkelijk lelijk en abnormaal de dood is, hoe hij onweerlegbaar verbonden is met onze rebellie en de vloek die we over ons haalden.

Het is een ontzettende troost te weten dat de dood van de getrouwen Yahweh diep raakt. En zelfs nog wonderbaarlijker is de prijs die Hij wilde betalen om de dood te vervangen door de opstanding.


Eigen vertaling van de overdenking bij 20 juni uit 'For the Love of God - Volume 1'. Dit is een dagboek door D.A. Carson, uitgegeven bij IVP in 1998 (rechten liggen bij Crossway). Het dagboek kan in het Engels online gevolgd worden via de blog For the Love of God (The Gospel Coalition) of is beschikbaar in pdf-formaat voor gratis download via deze link naar For the Love of God Volume I. Met toestemming overgenomen van Crossway, de uitgeverstak van Good News Publishers, Wheaton, IL 60187, www.crossway.org