woensdag 22 juli 2015

Zie, als leem in de hand van de pottenbakker, zo zijt gij in mijn hand, huis Israëls! (Jer. 18)


Richteren 5; Handelingen 9; Jeremia 18; Markus 4

Het beeld van de pottenbakker en de klei (Jer. 18) keert regelmatig terug in de Schrift (bijv. Rom. 9:19 e.v.). In de verschillende gedeeltes worden verschillende klemtonen gelegd, hoewel ze allemaal Gods soevereine heerschappij benadrukken over het volk dat vergeleken wordt met de klei.

De klemtonen kunnen verhelderd worden door de volgende opmerkingen:

(1) De schijf van de pottenbakker was een gebruikelijk zicht in het oude Nabije Oosten, niet zozeer als een hobbywerktuig maar wel als essentieel element in de fabricage van vaten voor gewoon gebruik of voor de esthetiek.

Het woord voor ‘schijf’ staat in het Hebreeuws in de dubbele vorm: twee ronde stenen werden gemonteerd op een verticale as; de laagste werd door de pottenbakker in beweging gehouden met zijn voet, terwijl de bovenste diende als werkblad.

(2) Vaak kwam bij het vormgeven van een vaas een of ander mankement aan het licht – een defect in grootte of vorm of in de textuur van de klei of in een bepaalde vervuiling. Dan kon de pottenbakker de pot die hij aan het maken was terug tot vormeloze kleimassa pletten en helemaal opnieuw beginnen.

Je mist de hoofdzaak met de vraag of de pottenbakker verantwoordelijk is voor het mankement. In de echte wereld van het pottenbakker kan de pottenbakker best verantwoordelijk zijn, of hij zou kunnen werken via een proces van verfijning - met trial and error.
Er is niemand die in de echte wereld van het pottenbakken durft suggereren dat de klei zelf een bepaalde morele verantwoordelijkheid draagt voor hoe het uitdraait. Maar het punt van de uitgebreide metafoor is niet om schuld toe te wijzen voor de fout: dit is een ander onderwerp.

Een dergelijke les proberen te lezen in het gedeelte, is alsof je poogt om dit beeld op handen en voeten te laten kruipen. Bovendien houdt God, in de context van het hoofdstuk op zijn geheel – d.i. buiten de wereld van de uitgebreide metafoor – duidelijk het volk Israël verantwoordelijk voor het gedrag dat het oordeel over zich afroept (bijv. 18:13-15).

(3) Wat is dan de les van het beeld? Misschien zijn er twee lessen.
Ten eerste heeft God het recht om deze pot stuk te maken en opnieuw te beginnen. Wat ook de oorzaak voor het mankement, Hij heeft evenveel recht als de pottenbakker om de pot te pletten en opnieuw te beginnen. Met andere woorden: het volk is helemaal niet zo autonoom en in staat tot zelfbeschikking als het aanneemt. Dit betekent dat hun huidige handelswijze en ongehoorzaamheid een oorzaak is voor volslagen rampspoed.

Ten tweede kan God, net zoals de bekwame pottenbakker makkelijk opnieuw kan beginnen als hij ontevreden is met hoe de pot vorm krijgt, ook opnieuw beginnen omdat Hij ontevreden is over de manier waarop zijn verbondsvolk zich ontwikkelt. Zijn Gods normen lager dan die van de pottenbakker uit de stad? God heeft het recht en Hij heeft ook de normen. Wat heeft het voor zin ons tegen Hem te verzetten?


Eigen vertaling van de overdenking bij 22 juli uit 'For the Love of God - Volume 2'. Dit is een dagboek door D.A. Carson, uitgegeven in 1999 door Crossway Books. Volumes van het dagboek kunnen in het Engels online gevolgd worden via de blog For the Love of God (The Gospel Coalition). For the Love of God volume II is beschikbaar in pdf-formaat voor gratis download via deze link naar For the Love of God Volume II. Met toestemming overgenomen van Crossway, de uitgeverstak van Good News Publishers, Wheaton, IL 60187, www.crossway.org Rechten Nederlandse vertaling: Jan Leplae – Niets van deze vertaling mag overgenomen worden zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten