Christenen in Midden-Oosten onder druk

Volgens de Standaard online verjaagt extreem geweld de christenen uit Irak. Hieronder het leeuwendeel van het artikel. De eerder politiek-kerkelijke sores rondom de slotverklaring heb ik weggelaten.

"De aanval op een kerk in Bagdad vestigt de aandacht op de christenen in Irak - en in het hele Midden-Oosten.

Bij de gijzelingsactie in de kathedraal van Onze-Lieve-Vrouw van de Genade in de Iraakse hoofdstad Bagdad, zondag, kwamen zeker 52 mensen om, onder wie veertig gelovigen, twee priesters en tien politiemensen. De terreurgroep Al-Qaeda in Irak heeft de gijzeling opgeëist.

Het bloedbad heeft de ongerustheid bij de Iraakse christenen de hoogte ingejaagd en zal niet van dien aard zijn om de emigratie te stoppen. Exacte cijfers zijn er niet, maar volgens een volkstelling in 1987 waren er in Irak toen 1,4 miljoen christenen. Volgens schattingen waren er dat in 2003, voor de Amerikaanse inval, nog 800.000. Nu zouden er nog zo'n 500.000 christenen overblijven.

Nu drijft het geweld in Irak niet alleen de christenen op de vlucht: volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zijn er twee miljoen vluchtelingen in het buitenland en 1,9 miljoen ontheemden in Irak zelf. Maar het aanhoudende religieuze geweld zet in het bijzonder vele christenen aan om het land te verlaten. De extremisten bij de soennieten en de sjiieten strijden tegen elkaar, maar voor beiden zijn de christenen, die ten onrechte dikwijls met 'het westen' worden geïdentificeerd, een gemeenschappelijke vijand.

De situatie in Irak is extreem, maar ook elders in het Midden-Oosten staat het christendom onder druk. Volgens cijfers van de franciscaanse Custodie van het Heilig Land zijn er in het Midden-Oosten ongeveer 16,5 miljoen christenen, ca. 4,6 % van de totale bevolking.

Libanon heeft met 35 % van de bevolking (ca. 1,5 miljoen gelovigen) het hoogste aantal christenen in verhouding tot de totale bevolking. In absolute aantallen leven de meeste christenen in Egypte: acht miljoen gelovigen, ca. tien procent van de bevolking. In 'het Heilig Land' zijn er ca. 250.000 christenen: ca. 200.000 in Israël, in de Palestijnse gebieden 50.000.

In het hele Midden-Oosten daalt door emigratie het aantal christenen, behalve in de Golfstaten: daar zijn heel weinig inheemse christenen, maar bij de vele gastarbeiders bevinden zich grote groepen christenen, bijvoorbeeld uit de Filipijnen. In Saudi-Arabië is wel elke andere godsdienst dan de islam nog altijd verboden.

De problemen vormden vorige maand in Rome de aanleiding voor een bijzondere bisschoppensynode over de positie van de christenen in het Midden-Oosten. Onder meer het gebrek aan godsdienstvrijheid, de discriminaties, het religieuze extremisme en de regionale politieke conflicten werden in het voorbereidende werkdocument aangehaald als factoren die het leven van de christenen onder druk zetten.

Inzake de emigratie stelde het document vast dat de uitwijking uit het Midden-Oosten al sinds het einde van de 19de eeuw een vaststaand gegeven is - zowel van christenen als van niet-christenen - maar dat daar politieke en economische oorzaken aan de basis van lagen. De slechte economische toestand en de restricties die christenen opgelegd worden, dragen bij tot de emigratie van christenen, maar die neemt in het bijzonder toe 'wegens het Israëlisch-Palestijns conflict en de daaruit voortvloeiende instabiliteit doorheen de regio'. De 'bedreigende sociale situatie in Irak' en de politieke instabiliteit in Libanon intensifiëren volgens het document het fenomeen van de emigratie. (...)"